The Infona portal uses cookies, i.e. strings of text saved by a browser on the user's device. The portal can access those files and use them to remember the user's data, such as their chosen settings (screen view, interface language, etc.), or their login data. By using the Infona portal the user accepts automatic saving and using this information for portal operation purposes. More information on the subject can be found in the Privacy Policy and Terms of Service. By closing this window the user confirms that they have read the information on cookie usage, and they accept the privacy policy and the way cookies are used by the portal. You can change the cookie settings in your browser.
“Wysiłek autora został skupiony na połączeniu zgłębiania języka ze zgłębianiem innych gałęzi antropologii, bowiem język jest najlepiej rozumiany gdy nawyki, obyczaje, instytucje, filozofia – esencja myśli urzeczywistnionej w języku – są najlepiej poznane. Badacz języka powinien zajmować się ludźmi, którzy mówią tym językiem; to właśnie było celem napisania tej książki [pracy – P.C.], zawierającej...
Zakładamy, że terminologia naukowa powinna odzwierciedlać „ducha czasu”, tj. panującą aurę intelektualną. Tę obecną określamy jako postmodernistyczną i identyfikujemy z poszukiwaniami subiektywności osadzonych w i motywowanych przez kontekst doświadczeniowy człowieka. Stwierdzamy, że terminologia autonomicznych koncepcji języka rozmija się z obecnym „duchem czasu”, a terminologia propozycji integracyjnych...
W tym krótkim artykule sygnalizuję ograniczenia teorii aktów mowy postrzeganej jako element porządkujący analizy pragmatycznej. Przyznając, że pojęcie aktu mowy pomaga w usystematyzowaniu i uogólnieniu analizy na poziomie danego, pojedynczego wypowiedzenia, wskazuję, że potencjał ów jest znacznie mniejszy na poziomie dyskursu. Powodem tego jest względność pojęcia intencji wyrażanej aktem mowy, która...
Celem tego artykułu jest rewizja takich pojęć jak zdanie, wypowiedź, akt mowy, zdarzenie komunikacyjne w obliczu nowych potrzeb badawczych i szerszego rozumienia języka – języka uwikłanego w złożony proces komunikowania, a zatem jako narzędzia służącego nie tyle do produkcji znaczeń, ile do ich przekazywania i interpersonalnego współtworzenia. Z takiej perspektywy język jawi się nie jako system, ale...
Dyskusja miała miejsce w czasie V konferencji Tertium w dniu 13.03.2008. Po raz pierwszy została opublikowana w roku 2008 w tomie Język a komunikacja 23 pod redakcją Władysława Chłopickiego i Stanisława Gajdy.
Szkolnictwo polskie, a zwłaszcza szkolnictwo wyższe przechodzi przez okres szybkich zmian. Najpierw była kilkunastoletnia dyskusja na temat nowej matury, jej przygotowania i sposobu wprowadzenia. Ostatecznie maturę według nowych zasad przeprowadzono wiosną 2005 roku, egzamin z języka obcego uznając za obowiązkowy dla wszystkich zdających. Równocześnie władze i pracownicy wyższych uczelni prowadzili...
Artykuł podejmuje problem nieprzekładalności jako wypadkowej działania łączących się ze sobą w rozmaitych proporcjach trzech podstawowych czynników budujących przekaz przekładanego komunikatu: myśli zrodzonej w umyśle, kultury stanowiącej tło ludzkiego myślenia oraz języka jako narzędzia ekspresji. Jako ilustracja służą cztery przykłady komunikatów; w trzech pierwszych warstwie werbalnej (tekstowej)...
W artykule przedstawiono zmiany w języku ukraińskim po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości. Przed 1991 rokiem władza radziecka – prócz znanych z czasów Rosji carskiej różnego rodzaju zakazów ‒ stworzyła system ingerencji w wewnętrzne prawa językowe, zabraniając jednych wyrazów, konstrukcji syntaktycznych czy zasad ortograficznych, a propagując inne, bliższe językowi rosyjskiemu, który de facto...
Orientacja przekładoznawcza na zjawiska kulturowe prowadzi do rozważań nad strategią kompensacji w ich tłumaczeniu. Po przedstawieniu zwrotu kulturowego, jaki nastąpił w badaniach nad przekładem w latach 1980. oraz definicji kluczowych pojęć ‘strategii’ i ‘kompensacji’, omówione są przykłady kilku kulturemów amerykańskich i jednego cypryjskiego w celu uchwycenia istoty kompensacji i poszerzenia świadomości...
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy zauważalny przyrost zbioru terminów we wszystkich praktycznie subdyscyplinach nauki o języku jest istotnie przerostem, a więc winien być traktowany w kategoriach nadmiaru, czy też raczej jest efektem rozwoju tzw. podejścia fasetowego/synkretycznego, promującego wieloaspektowość rozważań lingwistycznych, a więc w naturalny sposób wpływającego na rozbudowę...
The paper focuses on a comparison of the concepts of language and language studies as presented in contemporary cognitivism and expounded by Ronald Langacker, George Lakoff and Charles Fillmore in their versions of Cognitive Grammar on the one hand and by Noam Chomsky in his Minimalism Program on the other. The theoretical concepts and hypotheses that are discussed relate to the concept of modelling...
W artykule opartym na materiale z prasy wyspecjalizowanej autorka porusza następujące zagadnienia: dlaczego tak bardzo atrakcyjny jest dla dziennikarzy styl potoczny, jakie składniki i cechy tej odmiany traktowane są jako szczególnie użyteczne, jakie są skutki częstego użycia form potocznych dla procesów przeobrażania stylu publicystycznego i wybranych gatunków prasowych. Potoczność rozpatrywana na...
Celem artykułu jest wykazanie, że używanie polskiego wyrazu „Żyd” i jego derywatów w odniesieniu do przedstawicieli „narodu wybranego” uczestniczącego w wydarzeniach opisanych w Starym i Nowym Testamencie jest anachronizmem językowym, gdyż wyraz „Żyd” w tym właśnie kształcie graficznym i fonetycznym powstał dopiero w średniowieczu. Dlatego używanie tego wyrazu w kontekście wydarzeń biblijnych jest...
AbstraktWobec hipotezy “ucieleśnienia” (embodiment), powstaje pytanie w jakim stopniu ucieleśnienie wpływa na język, czyli jaka jest podstawa doświadczeniowa (experiential basis) w szczególności języka metaforycznego. Pytanie to pozostało dotychczas bez odpowiedzi. Podstawowym rozróżnieniem w naszej egzystencji jest podział na świat fizyczny i abstrakcyjny. Świat fizyczny to świat przedmiotów. Analiza...
W niniejszym artykule przedstawiono psychologiczne i prawnicze kryteria oceny wiarygodności zeznań świadków w kontekście pracy tłumacza w środowisku sądowym, w szczególności w odniesieniu do wierności tłumaczenia i ewentualnego wpływu transformacji na ocenę dowodu osobowego przez sąd. Pomimo znaczącego postępu technologii wykorzystywanych w kryminalistyce, zeznania nadal są istotną wskazówką dowodowo-wykrywczą...
Celem artykułu jest wykazanie, że używanie polskiego wyrazu „Żyd” i jego derywatów w odniesieniu do przedstawicieli „narodu wybranego” uczestniczącego w wydarzeniach opisanych w Starym i Nowym Testamencie jest anachronizmem językowym, gdyż wyraz „Żyd” w tym właśnie kształcie graficznym i fonetycznym powstał dopiero w średniowieczu. Dlatego używanie tego wyrazu w kontekście wydarzeń biblijnych jest...
The online community of science fiction and fantasy fans constitutes a rich source of material for analysing reader response to translations as its members often reflect not only on the books they read but also on the quality of their translations. The Polish translations of Terry Pratchett’s The Wee Free Men are a good example of translations which evoked ample response online, with criticism focusing...
Przyjmując za punkt wyjścia istnienie stylów i gatunków tekstu, opisanych przez A. Awdiejewa I G. Habrajską (Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, t.2., Łask 2006), autorka próbuje określić, jakie cechy stylistyczne (ewentualnie też gatunkowe) mają komentarze internetowe na przykładzie komentarzy zamieszczanych na portalu Onet.pl. Obserwacja wykazuje, że badane teksty mają przede wszystkim potoczne...
Recenzja ksiązki Elżbiety Tabakowskiej pt: „Myśl językoznawcza z myślą o przekładzie. Wybór prac”, pod redakcją Piotra de Bończa Bukowskiego i Magdy Heydel, Seria Translatio. Kraków: Wydawnictwo UJ. 2015
Przedmiotem artykułu są relacje między stylem językowym a pamięcią zbiorową. Styl, ujmowany semiotycznie i antropologicznie, stanowi jedną z form pamięci zbiorowej, obok typu tekstu kultury, odmiany, a także gatunku tekstu. Z jednej strony styl jest wyrazem, świadectwem przeszłości. Ze stylu indywidualnego np. uznanych pisarzy odczytać można ich obraz rzeczywistości, w tym także przeszłości. Styl...
Set the date range to filter the displayed results. You can set a starting date, ending date or both. You can enter the dates manually or choose them from the calendar.