Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
The paper discusses some of the initial points, mainly in Bulgaria, of the scholarly interest in the achievements of the holy brothers Cyril and Methodius. Firstly, the term kirilometodievistika (‘Cyrillo-Methodian Studies’) is discussed along with its scope and development in Bulgaria. Secondly, special attention is given to the usage of the terms kirilometodievistika, kirilometodievist(i) (‘specialist(s)...
W niniejszym artykule omówiono nazwy zapożyczonych jednostek monetarnych w języku rosyjskim od początku XVII wieku do lat 70. tego stulecia. Celem analizy jest określenie stopnia adaptacji nazw nierosyjskich na gruncie języka zapożyczającego. Materiał, będący przedmiotem analizy, wyekscerpowano z „Vesti-Kurantów”, powstałych w latach 1600–1670.
Artykuł dotyczy serbskich augmentatywów rzeczownikowych. W opracowaniu poddano analizie typowe dla serbskiej leksyki potocznej sufiksy tworzące zgrubienia. Artykuł zawiera także współczesne przykłady ich użycia w zdaniu. Przeprowadzona analiza wykazała, że współczesne serbskie słownictwo potoczne cechuje mnogość występowania sufiksów służących do tworzenia augmentatywów.
W artykule przedstawiono semantyczno-funkcjonalną charakterystykę ukraińskich terminów matematycznych oraz porównano je z terminami polskimi. Autor dokonał analizy struktury, pochodzenia, mono- i polisemantyki terminów matematycznych, jak również zakresu ich użycia. W tekście zwrócono również uwagę na definicję terminu, dublety, terminy-eponimy, jak również na niewerbalne sposoby wyrażania terminów...
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie niektórych aspektów rozwoju systemu nazw miejscowych na obszarze dawnego powiatu nurskiego w ziemi nurskiej województwa mazowieckiego. Analiza zgromadzonego materiału nazewniczego wykazała, że w zachodniej części badanego terenu występują niemal wyłącznie nazwy jednoczłonowe, we wschodniej zaś dominują liczebnie nazwy zestawione. Podział ten uwarunkowany jest...
W artykule omówiono, występujące w językach słowiańskich, interesujące zjawisko – używania obok czasownika zwrotnego zaimka osobowego w funkcji celownika. Specyfika takiego użycia formacji „си“ / „sobie” związana jest zarówno z ich rolą jako zaimków, jak i z pełnieniem przez nie funkcji różnego rodzaju partykuł. Autor tekstu wskazuje na konieczność dalszych badań o charakterze porównawczym w zakresie...
The aim of the article is to analyse the Polish translation of S. Marshak’s poem for children Веселая азбука про все на свете. The source text is rhymed and reveals the author’s travel through consecutive letters of the Russian alphabet. This already puts the translator in a difficult position since the Polish alphabet differs from the Russian one. The greatest problem, however, turns out to be not...
W artykule przedstawiono biografię dra Tsanko Tsaneva (1955–2007), członka Naukowego Centrum „Presławska Szkoła Piśmiennicza” w Szumen (Bułgaria) i pracownika Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autor omówił jego główne osiągnięcia naukowe i tezy badawcze z zakresu starobułgarskiej i średniowiecznej literatury słowiańskiej, jak oraz wszechstronną i aktywną...
W artykule poddano analizie motywy “Co jest najpiękniejsze?” i “Kto stworzył to piękno?” zawarte w pieśniach ludowych, wykonywanych najczęściej podczas świąt Bożego Narodzenia. Autorka poszukuje elementów odzwierciadlających świadomość estetyczną członków bułgarskiej społeczności wiejskiej oraz omawia mechanizmy tworzenia i przekazywania doświadczenia estetycznego jako integralnej części światopoglądu...
W niniejszym artykule podjęto próbę analizy ewolucji wewnętrznej bohaterów pięciu monodramatów Jewgienija Griszkowca: Jak zjadłem psa, Jednocześnie, Pancerniki, Planeta, +1. Jewgienij Griszkowiec jest przedstawicielem tak zwanego nowego dramatu i należy do najwybitniejszych twórców monodramatów we współczesnym teatrze rosyjskim. Autor artykułu, na podstawie przeprowadzonej analizy, dochodzi do wniosku,...
W artykule omówiono najistotniejsze poglądy pisarza bułgarskiego Konstantina Mutafova (1879–1946), działającego aktywnie w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku, na temat poprawności odmiany mówionej i literackiej języka bułgarskiego w kontekście toczącej się polemiki na temat jego standaryzacji i kodyfikacji poprzez wprowadzanie szeregu reform językowych. Również obecnie, na początku XXI wieku, język...
W artykule poddano analizie glosy i marginalia zamieszczane w średniowiecznych rękopisach bułgarskich z X–XVI wieku, zawierające informacje o procesie pisania. Autorka tekstu omawia nie tylko warunki, w których powstawały średniowieczne kodeksy, ale skupia swą uwagę również na fizycznym akcie tworzenia tekstów. W omówionych w artykule glosach występują takie materiały piśmiennicze jak: pergamin, papier,...
Przedmiotem artykułu są rozważania o funkcji kompetencji socjokulturowych w nauczaniu języka słoweńskiego jako obcego na wybranych polskich uniwersytetach. Na podstawie wyników ankiety internetowej, przeprowadzonej wśród studentów uczących się języka słoweńskiego w Łodzi, Katowicach i Warszawie, można wysnuć wniosek, że chęć poszerzania wiedzy o Słowenii, jej kulturze i ludziach stanowi główną motywację...
Warstwa neokulturowa w strukturach semantycznych języka naturalnegoWarstwa neokulturowa wbudowana jest w struktury semantyczne języka, modyfikując je i wpływając na sposób funkcjonowania języka w świadomości społecznej. Prowadzi to do naruszenia ustalonego systemu semantycznego języka, nowych sposobów łączenia jednostek zmysłowych oraz tworzenia nowego holistycznego systemu wyobrażeń o świecie jako...
Recenzja książki: Kreytchova, Elena & Stalyanova, Nadezhda. The Magic and the Art of Translation. Brno: MUNI Press, 2018, 80 pp. ISBN 978-80-210-9017-0. [In Czech: Krejčová, Elena & Stalyanova, Nadezhda. Kouzlo a umění překladu. Brno: Masarykova univerzita, 2018, 80 s. ISBN 978-80-210-8940-2.]