The Infona portal uses cookies, i.e. strings of text saved by a browser on the user's device. The portal can access those files and use them to remember the user's data, such as their chosen settings (screen view, interface language, etc.), or their login data. By using the Infona portal the user accepts automatic saving and using this information for portal operation purposes. More information on the subject can be found in the Privacy Policy and Terms of Service. By closing this window the user confirms that they have read the information on cookie usage, and they accept the privacy policy and the way cookies are used by the portal. You can change the cookie settings in your browser.
Robert Grosseteste (ok. 1168-1253), choć wciąż nie jest postacią powszechnie znaną, istotnie przyczynił się do rozwoju światowej filozofii, zarówno jako myśliciel, który dogłębnie przeanalizował i powiązał idee swoich największych poprzedników, jak i jako autor koncepcji zwanej metafizyką światła. Jej główna teza głosi, że wszechświat uczyniony jest ze światła jako jego arché, a dokładniej, że światło...
W tradycji kultury Zachodu nadzieja jest pojęciem o dwóch sensach. Z jednej strony opisuje ono emocję, za przeciwieństwo której z reguły uznajemy lęk, z drugiej zaś strony pewien szczególny rodzaj nadziei uważamy (obok wiary i miłości) za cnotę teologiczną i w tym sensie jej przeciwieństwem jest rozpacz. Jako cnota teologiczna – polegająca na oczekiwaniu wiekuistego uczestnictwa w chwale Bożej – nadzieja...
W prezentowanym tekście odnoszę się do wybranych aspektów problematyki światła we współczesnym polskim malarstwie abstrakcyjnym. Wśród rozmaitych artystycznych postaw daje się wyodrębnić rozumienie światła w naturalnym, fizykalnym sensie, jak też poszukiwanie jego metafizycznych źródeł i konotacji. W przyjętej przez mnie perspektywie istotna jest refleksja nad związkiem między pojmowaniem światła...
Osią artykułu jest werset o świetle z 24. sury koranicznej. Pierwszą część artykułu poświęcono analizie pojęcia światła w kulturze wczesnego islamu, koncentrując się na zagadnieniu, skąd fragmenty dotyczące światła znalazły się w Koranie. Po ukazaniu ogólnych trudności wiążących się z poznaniem historii wczesnego islamu zwrócono uwagę na wpływ wątków starszych religii, szczególnie zoroastryzmu i manicheizmu,...
Nie ma chyba w filozofii silniej zakorzenionej metafory niż światło, mające wypowiadać prawdę, poznanie, sens. U Platona jest ono niezbędnym łącznikiem między tym, co widziane, a widzeniem samym. Łącznik ten Platon nazywa jarzmem. Hermeneutyczny namysł nad tą metaforą rodzi wiele pytań, z których bodaj najważniejsze, a na pewno najbardziej niepokojące brzmi: czy to wszystko, co wiemy i przeczuwamy...
Zygmunt Krasiński w Przedświcie wystąpił jako prorok zwiastujący królestwo Boże, „nowe niebo i nową ziemię”. Poemat nie wyrósł jednak wyłącznie na glebie adwentystycznych marzeń emigracji polskiej, jest bowiem również dziełem artystycznym realizującym założenia nowej formy profetyczno-idealistycznej „poezji trzeciej epoki”. Przedświt to słowo „trzeciego wieszcza” zwieńczające „rozeznawanie się w jestestwie...
Celem studium jest przebadanie możliwości zastosowania metody hermeneutycznej do analizy motywu światła na wybranych obrazach Michelangela Merisi da Caravaggio o tematyce religijnej. Artysta oświetlał modeli znajdujących się w ciemnym pokoju światłem padającym z umieszczonej wysoko lampy lub wpadającym przez okno. Jak dotąd, światło w jego kompozycjach traktowano jako środek wzmacniający dramatyzm...
Artykuł omawia sposoby ukazywania światła i ciemności w wybranych utworach niemieckich poetów przełomu osiemnastego i dziewiętnastego wieku: Friedricha Hölderlina i Georga Ph.F. Freiherra von Hardenberga (pseud. Novalis). Wychodząc od sposobu rozumienia światła u Platona i ukazując inne źródła poetyckiej inspiracji romantyków (neoplatonizm, alchemię, nauki empiryczne, teozofię Jakoba Böhmego czy idealizm...
W tradycji kultury Zachodu nadzieja jest pojęciem o dwóch sensach. Z jednej strony opisuje ono emocję, za przeciwieństwo której z reguły uznajemy lęk, z drugiej zaś strony pewien szczególny rodzaj nadziei uważamy (obok wiary i miłości) za cnotę teologiczną i w tym sensie jej przeciwieństwem jest rozpacz. Jako cnota teologiczna – polegająca na oczekiwaniu wiekuistego uczestnictwa w chwale Bożej – nadzieja...
Główną część artykułu stanowi prezentacja wybranych tekstów ze średniowiecznej kabały, opisujących fotyczny wymiar doświadczenia mistycznego. Poprzedzają ją uwagi dotyczące współczesnych interdyscyplinarnych badań nad fenomenem światła, w tym szczególnie danych z zakresu antropologii i porównawczej historii religii oraz językoznawstwa. W zakresie kabalistycznej teorii doświadczeń fotycznych omawiane...
Koncepcja światła w Biblii Hebrajskiej pozostaje mocno zakorzeniona w religijno-kulturowym i filozoficznym kontekście Bliskiego Wschodu okresu starożytności. Podkreślano wówczas zarówno naturalny i fizyczny aspekt światła, jak również więź tego pojęcia ze światem transcendencji. Światło postrzegane było jako jeden z kluczowych atrybutów Boga (bogów) i symbol Jego (ich) transcendentnej aktywności....
Artykuł przedstawia sytuację opieki paliatywnej oraz terapii bólu we Włoszech w świetle uregulowań prawnych wprowadzonych w ostatnich latach i modyfikujących normy obowiązujące wcześniej. Odchodzimy od stereotypów kulturowych, zgodnie z którymi cierpienie i ból stanowią nieuchronny komponent ludzkiego życia i należy je po prostu cierpliwie znosić, jak również od przekonania, że stosowanie leków przeciwbólowych...
Coraz więcej danych dowodzi, że pamięć bólu ulega zniekształceniom. Wyniki niektórych badań wskazują, że zarówno ból przewlekły, ostry, jak i wywoływany eksperymentalnie pamiętany jest jako silniejszy niż był doświadczany. Z drugiej jednak strony kilka badań wykazało, że ból ostry i eksperymentalny może być także pamiętany jako słabszy. Inne dane wskazują na brak różnic między pamiętanym a rzeczywistym...
W artykule poruszony został problem zasadności przypisywania zwierzętom zdolności odczuwania bólu i cierpienia. Z uwagi na fakt, że autorkę interesuje podstawowa i ewolucyjnie dość wczesna forma doświadczania bólu, przedmiotem jej analiz są głównie bezkręgowce. Zastanawia się ona, czy powszechnie uznawane, naukowe kryteria odczuwania bólu są filozoficznie satysfakcjonujące oraz jaka jest relacja między...
Artykuł poświęcony został problematyce cierpienia, która zawsze stanowiła i nadal stanowi prawdziwe wyzwaniem teoretyczne i metodologiczne. Cierpienie będące nieusuwalnym aspektem ludzkiej egzystencji i składową ludzkiej kondycji domaga się konceptualizacji i rozwiązań metodologicznych. Chociaż wydaje się, że kategoria cierpienia powinna być doskonale pedagogice znana i dobrze przez nią oswojona,...
W szesnastowiecznym malarstwie weneckim dużą popularność zyskały nieznane wcześniej formy przedstawiania Maryi nie tylko współcierpiącej pod Krzyżem z umierającym synem, ale w sensie dosłownym – rodzącej Kościół. Paolo Veronese w swoim dziele Ukrzyżowanie, znajdującym się w Kaplicy Garzoniego kościoła św. Sebastiana w Wenecji, oraz Jacopo Robusti, Tintoretto, w swoich płótnach obrazujących ukrzyżowanie...
Skarga człowieka na milczenie Boga, na Jego niesłyszalność i wnioskowaną stąd Jego nieobecność rozbrzmiewa od pradziejów, podobnie jak lament człowieka nad swoją słabością oraz skłonnością do upadku i grzechu. Obydwa te ubolewania zostały w sposób przekonujący ukazane w powieści Milczenie Shusaku Endo, a także w jej filmowej adaptacji, pod tym samym tytułem, w reżyserii Martina Scorsese. W artykule...
W artykule omówiona została sytuacja prawna i zawodowa osób niepełnosprawnych ruchowo w powojennej Polsce do roku 1970. Wzrost liczby inwalidów – w tym również inwalidów cywilnych – sprawił, że władza państwowa stanęła w tamtym okresie przed problemem zapewnienia tak dużej liczbie obywateli odpowiednich warunków rehabilitacji. Konieczne okazało się wprowadzanie bądź nowelizowanie (na przestrzeni lat)...
Tanatologia porównawcza zajmuje się tematyką przeżywania śmierci u gatunków zwierząt innych niż człowiek. Obserwacje i badania eksperymentalne prowadzone w środowisku naturalnym pozwalają na uchwycenie ewolucyjnych homologii w zakresie odczuwania silnych negatywnych emocji oraz utrzymującego się przez jakiś czas podwyższonego poziomu stresu. W przypadku naczelnych najwięcej doniesień dotyczy kontynuowania...
Intensywnie prowadzone w ostatnich latach badania nad działaniem placebo doprowadziły do rozwoju kilku propozycji teoretycznych dotyczących jego mechanizmów. Celem artykułu jest podsumowanie i krytyczna dyskusja aktualnego stanu badań nad działaniem placebo w badaniach nad bólem i w praktyce klinicznej. Zaproponowano konceptualizację pojęcia placebo i omówiono główne skutki działania placebo, tj....
Keywords:
ZBIGNIEW KRASIŃSKI, PRZEDŚWIT, POLSKI MESJANIZM NARODOWY, PROFETYZM, JULIUSZ SŁOWACKI, ADAM MICKIEWICZ, AUGUST CIESZKOWSKI, LITERATURA JAKO WYRAZ SAMOŚWIADOMOŚCI NARODOWEJ, CHARAKTER NARODOWY, HISTORIOZOFIA, ROMANTYZM POLSKI
Set the date range to filter the displayed results. You can set a starting date, ending date or both. You can enter the dates manually or choose them from the calendar.