The Infona portal uses cookies, i.e. strings of text saved by a browser on the user's device. The portal can access those files and use them to remember the user's data, such as their chosen settings (screen view, interface language, etc.), or their login data. By using the Infona portal the user accepts automatic saving and using this information for portal operation purposes. More information on the subject can be found in the Privacy Policy and Terms of Service. By closing this window the user confirms that they have read the information on cookie usage, and they accept the privacy policy and the way cookies are used by the portal. You can change the cookie settings in your browser.
Celem artykułu jest ogólna charakterystyka argumentu teleologicznego na rzecz moralnej ochrony zwierząt. Podstawową przesłankę tego argumentu stanowi teza o teleologicznej strukturze bytów ożywionych, która zostanie wykorzystana do uzasadnienia wartościowania tych bytów. Uzasadnienie ontologicznej przesłanki argumentu teleologicznego zostanie oparte na analizie zjawisk świata organicznego (takich...
Celem artykułu jest omówienie twierdzeń Kartezjusza wykluczających myślenie zwierząt. Tekst w założeniu ma postać analizy historycznej i ma przedstawiać główne argumenty, którymi posłużył się Kartezjusz, niemniej w istotnych miejscach artykuł wykracza poza historyczną analizę. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej omówione zostało współczesne tło problematyki związanej z myśleniem zwierząt...
Autor rozważa kwestię możliwości racjonalnego opisu, wyjaśnienia oraz interpretacji moralności wykraczającej poza ramy gatunku ludzkiego, nie podejmując jednak – z założenia – próby jej uzasadnienia. Proponuje rezygnację z pytania o to, co mogłoby uzasadnić włączenie – na równych prawach z człowiekiem – innych bytów ożywionych do sfery moralności (co nadaje tym bytom rangę moralną). W zamian proponuje...
Zwierzęta pojawiają się w tekstach Romana Brandstaettera we fragmentach opisów i narracji. Podczas gdy człowiek wprowadza chaos w świecie poety, zwierzęta zwiększają jego harmonię. Brandstaetter posługuje się przede wszystkim obrazami stworzeń latających, w szczególności ptaków. Świat zwierząt pomaga mu czytać «księgę natury» i dostrzegać w niej obecność Boga. Poeta odwołuje się do różnych tradycji,...
Zjawisko sprawiedliwości społecznej u zwierząt zaczyna budzić zainteresowanie wielu dyscyplin akademickich. Sprawiedliwość stanowi ważny obszar badań, który może pomóc w wyjaśnieniu dynamiki społecznej wśród osobników żyjących w zwartych grupach, jak również interakcji społecznych, jakie zachodzą między osobnikami spotykającymi się tylko sporadycznie. W obecnym artykule prezentujemy ogólny zarys dotychczasowej...
Obecny artykuł opisuje genezę i ewolucyjne implikacje antropomorfizmu w kontekście relacji człowieka ze zwierzętami trzymanymi przez niego dla towarzystwa. Patrząc z perspektywy człowieka, można powiedzieć, że myślenie antropomorfizujące umożliwia mu postrzeganie zachowań społecznych tych zwierząt w kategoriach zachowań ludzkich, w wyniku czego mogą one pełnić rolę przewodników i stanowić źródło społecznego...
Autor stawia pytanie o źródła naszego stosunku do zwierząt. Na podstawie licznych tekstów i analiz źródłowych ukazuje, jak w filozofii, na przestrzeni jej historii, kształtował się teoretyczny namysł nad stosunkiem człowiek do zwierząt. Autor podejmuje też próbę rekonstrukcji transformacji sposobu pojmowania relacji między gatunkiem ludzkim a światem zwierzęcym, jaka dokonała się w myśli współczesnej...
Współczesne badania nad umysłem innych gatunków wiążą się z wieloma różnymi zagadnieniami, w tym między innymi z komunikacją społeczną, kompetencjami językowymi i numerycznymi, wytwarzaniem i używaniem narzędzi, teorią umysłu, mentalnymi podróżami w czasie oraz świadomością. W tekście przedstawione zostały współczesne kierunki badań nad trzema ostatnimi z wymienionych funkcji umysłu – każda z nich...
Ekologia jako samodzielna nauka rozwija się od wieku dziewiętnastego, a w wieku dwudziestym nabrała szczególnej doniosłości. Problematyka dotycząca porządku w przyrodzie oraz związków przyrody z człowiekiem budziła jednak zainteresowanie już w epokach wcześniejszych. Świadczy o tym chociażby postać św. Franciszka z Asyżu, głoszącego ideę braterstwa wszystkich stworzeń, który został w roku 1974 ogłoszony...
Tekst zawiera analizę kontekstu, w którym powstało św. Franciszka z Asyżu kazanie do ptaków, jak również analizę szerszych implikacji tego tekstu dla duchowości franciszkańskiej. Autor jest zdania, że idee, które św. Franciszek wyraził w swoim kazaniu, oraz jego koncepcję właściwych relacji między człowiekiem a stworzeniami, można poprawnie odczytać jedynie w ich trzynastowiecznym kontekście, i wskazuje...
Obecny artykuł opisuje postawy wobec zwierząt w religiach świata, zarówno wymarłych, jak i współczesnych, analizując ich doktryny, kulty oraz głoszoną przez nie moralność. Autor zauważa, że już od czasów starożytności doktryny religijne naznaczone są konfrontacją poglądów antropocentrycznych i poglądów proekologicznych. Antropocentryzm wyraża się w przekonaniu, że człowiek – w przeciwieństwie do innych...
W moim życiu kwestia bytów ożywionych innych niż człowiek nie tylko okazała się ważna sama w sobie, ale również doprowadziła mnie do anulowania wszystkich moich osobistych przekonań moralnych, a w istocie całego pojęcia normatywności (w sensie moralnym). W trakcie tej ewolucji zaszły dwa interesujące zwroty. Pierwszy miał miejsce, kiedy zacząłem żywić przekonanie, że etykę postępowania wobec zwierząt...
Różnice między pojęciami miłości i przyjaźni można opisać odpowiadając na pytania: „czym jest?” – czyli jaki jest charakter związku, jakie ma on cechy; „kogo dotyczy?” –czyli kto może tworzyć związek; „co jest jej podstawą?”; „jak powstaje?”; „jak długo trwa?”; „jakie relacje łączą jej obiekty?”; „jaki jest ich stosunek do seksu?”. Charakteryzując te elementy, uzyskujemy potoczne definicje miłości...
W artykule ukazana została przyjaźń jako fenomen z istoty normatywny. Pierwszym myślicielem, który zaprezentował dojrzałą koncepcję przyjaźni jako relacji międzyosobowej a zarazem normatywnej był Arystoteles. W pierwszej części artykułu przedstawiłem Arystotelesowskie rozumienie przyjaźni oraz ukazałem, że rozumienie tego fenomenu jako rzeczywistości stricte moralnej jest sprzęgnięte z określonym...
W tym obszernym eseju autor omawia kontrast między panującą obecnie mentalnością i związanymi z nią celami wychowania, jak samospełnienie czy sukces, a tradycyjnymi ideałami osobowej dojrzałości, cnoty i przyjaźni. Podkreśla w szczególności, że wychowanie nakierowane na sukces utrudnia lub wręcz uniemożliwia nawiązanie prawdziwej przyjaźni, która wymaga przezwyciężenia egocentryzmu. Autor wskazuje...
Artykuł przedstawia różnorodne inkarnacje idei „żony-przyjaciela” we wczesnonowożytnej literaturze polskiej. Humanizm renesansowy, w nawiązaniu do etyki arystotelesowsko-cycerońskiej, stworzył wyrafinowaną filozofię, charakterystyczne rytuały i retorykę przyjaźni, które wszakże odnoszone były wyłącznie do przyjacielskich relacji między mężczyznami. Także w Polsce szesnastego i siedemnastego wieku...
Przyjaźń w sensie biblijnym to relacja oparta na potrzebie wzajemnej bliskości osób, które dostrzegają w sobie nawzajem pewne atrakcyjne dobro i pragną się tym dobrem ze sobą dzielić. Cechą szczególną przyjaźni jest nie tylko pragnienie dobra przyjaciela, ale aktywne działanie na rzecz osiągnięcia tego dobra i – ze względu na uczucie żywione wobec przyjaciela – odczuwanie radości, jeśli dobro to zostaje...
Tekst poświęcony jest kerygmatycznej interpretacji literatury – za jej twórcę i najwybitniejszego reprezentanta uważa się Mariana Maciejewskiego. Koncepcję Maciejewskiego sytuuje autor w kontekście tak zwanej lubelskiej szkoły badania sacrum w literaturze. Reprezentują ją przede wszystkim prace Stefana Sawickiego i Marii Jasińskiej-Wojtkowskiej. Pomysł krytyki kerygmatycznej zrodził się w kręgu wspólnot...
Prezentowany artykuł jest zachętą do refleksji nad rolą i sensem przyjaźni w życiu człowieka w oparciu o lekturę wybranych tekstów Arystotelesa i Tomasza z Akwinu. Jest to też propozycja nowego spojrzenia na kwestie częściowo znane przy zastosowaniu metody metafizyki i antropologii klasycznej. Ponieważ znaczenie przyjaźni w świecie współczesnym zasadniczo różni się od tego, jakie miała ona w epokach...
Esej stanowi swoiste prolegomena do problematyki przyjaźni u Nietzschego. Problematyka ta może być rozpatrywana na wielu poziomach. Podstawową przesłanką jej podjęcia jest istnienie ścisłego związku między życiem a dziełem Nietzschego. Szczególna rola przypada korespondencji filozofa. Zarysowi problematyki i uwidocznieniu skali przyjaźni Nietzschego towarzyszy analiza mowy O przyjaźni z Tako rzecze...
Set the date range to filter the displayed results. You can set a starting date, ending date or both. You can enter the dates manually or choose them from the calendar.