Serwis Infona wykorzystuje pliki cookies (ciasteczka). Są to wartości tekstowe, zapamiętywane przez przeglądarkę na urządzeniu użytkownika. Nasz serwis ma dostęp do tych wartości oraz wykorzystuje je do zapamiętania danych dotyczących użytkownika, takich jak np. ustawienia (typu widok ekranu, wybór języka interfejsu), zapamiętanie zalogowania. Korzystanie z serwisu Infona oznacza zgodę na zapis informacji i ich wykorzystanie dla celów korzytania z serwisu. Więcej informacji można znaleźć w Polityce prywatności oraz Regulaminie serwisu. Zamknięcie tego okienka potwierdza zapoznanie się z informacją o plikach cookies, akceptację polityki prywatności i regulaminu oraz sposobu wykorzystywania plików cookies w serwisie. Możesz zmienić ustawienia obsługi cookies w swojej przeglądarce.
Niniejsze rozważania stanowią próbę nawiązania dialogu między typowym dla filozofii klasycznej sposobem rozumienia człowieka, reprezentowanym przez Agnieszkę Lekką-Kowalik, a propozycją definiowania tożsamości osobowej jako środowiska komunikacyjnego. Z tego punktu widzenia istotne było rozpoznanie wspólnych obszarów namysłu, tj. pierwotnego poczucia swojego istnienia, świadomości określenia swojej...
W artykule przedstawiono publikacje profesora Stefana Sawickiego (ur. 1927 r.) poświęcone idei uniwersytetu katolickiego. Zdaniem autora artykułu najważniejszą kwestią dla Stefana Sawickiego jest relacja między nauką a wiarą, ratio et fides, a więc pytanie o to, czym jest uniwersytet oraz czym uniwersytet katolicki różni się od innych uniwersytetów. Pozostałe kwestie, na przykład sposób nazywania...
Rozważania o granicach prawach są odpowiedzią autora na krytykę jego stanowiska przez Piotra Ślęczkę SDS (zob. P. Ślęczka SDS, Kompromis czy kłamstwo? Głos w sporze o zakres prawnej ochrony życia w Polsce 29(2016) nr 4(116), s. 297-305). Kontekstem tych rozważań jest społeczna inicjatywa zaostrzenia prawa chroniącego życie człowieka nienarodzonego oraz masowy protest, z jakim inicjatywa ta spotkała...
Relacja człowiek–zwierzę pozostaje naznaczona ambiwalencją, której źródłem jest antropocentryczny paradygmat kultury. Tekst opisuje wybrane elementy ambiwalentnego stosunku człowieka do zwierząt oraz obcość zwierząt w ludzkim świecie i przedstawia, na czym polega „kłopotliwy” charakter tej relacji. Ma on bardzo wiele wymiarów i łączy się z licznymi problemami szczegółowymi. W artykule skupiono się...
Zainteresowanie życiem innych gatunków jest być może cechą wpisaną w nasze geny. Dziedziny takie, jak psychologia porównawcza czy etologia, koncertują się na odnajdywaniu i opisywaniu ewolucyjnych procesów stojących za powstaniem umysłu i jego złożonych funkcji poznawczych. Częstą przeszkodą na tej drodze jest nasze przywiązanie do antropocentrycznego spostrzegania świata. Przekonanie, że człowiek...
Autor, nawiązując do Karola Wojtyły koncepcji osoby, zawartej głównie w dziele Osoba i czyn, twórczo rozwija jego koncepcję przeżycia. Przeżycie rozumiane jest przez autora artykułu jako zaangażowanie sfery psychicznej człowieka, spowodowane okolicznościami zewnętrznymi. Przeżywanie wyraża człowieka, pokazuje, kim (czym) on jest, łączy go z wartościami i stwarza możliwość uwrażliwienia się na nie...
Artykuł ma na celu ukazanie źródeł, specyfiki i ewolucji kategorii obcości w rozważaniach Alberta Camusa. We wczesnej eseistyce Camusa poczucie obcości jest punktem wyjścia rozważań filozoficznych, z których wyłania się potrzeba jednoznacznego określenia możliwości konfrontacji z człowieka z obcością, szczególnie w sferze relacji międzyludzkich. Chociaż wczesne refleksje Camusa na temat obcości są...
Zamierzeniem artykułu jest refleksja nad kategorią doświadczenia oraz sposobami jej funkcjonowania w filozoficznych dyskursach związanych ze współczesnymi koncepcjami kobiecości. Pomimo silnej krytyki pojęcia doświadczenia we współczesnej filozofii, a zwłaszcza teoriach postmodernistycznych, odczytuję je jako nadal silnie uwikłane w rozważania o podmiotowości. Zastanawiając się nad tym, w jaki sposób...
Bez względu na swoje pochodzenie, tożsamość kulturowo-religijną i status społeczny obcy był, jest i będzie dla społeczności, w której się znalazł, uosobieniem tego, co inne, nieznane i niezrozumiałe. Odmienność i oryginalność obcych zwykle budzi dwojakiego rodzaju odczucia i postawy. Obcy często wywołują poczucie zagrożenia i niepewności, które nakazuje traktowanie ich jako konkurentów lub wrogów,...
Zasadnicze pytanie, które stawia autor, dotyczy relacji, w jakiej filozofia Marka Siemka pozostaje do Heglowskiej filozofii historyczności i uspołecznienia. Pojęcie nowoczesnych form uspołecznienia, zaczerpnięte z myśli Hegla, pozwala Siemkowi zrozumieć fenomen nowoczesnego świata i przeciwstawić te formy formom przednowoczesnym. Centralnym przekształceniem w filozofii jest przekształcenie abstrakcyjnych...
W rezultacie inspiracji, której dostarcza filozoficzne dziedzictwo Edith Stein, autorka sformułowała problemy wyrażające się w pytaniach: Czy możliwe jest rzetelne poznanie cudzych stanów psychicznych (zwłaszcza emocji, uczuć, nastrojów)? Czy dany człowiek ma dostęp do przeżyć innego psychofizycznego indywiduum? Autorka rozważyła też sposoby prezentowania się owemu indywiduum przeżyć psychicznych...
Artykuł jest polemiką z esejem Mirosławy Chudej zatytułowanym Błędny czytelnik (zob. M. Chuda, Błędny czytelnik, „Ethos” 29(2016) nr 4, s. 385-388). Polemika dotyczy głównie powinowactw między czytaniem a innymi nałogami (jak siecioholizm czy narkomania) oraz znaczenia i podstawowych funkcji literatury w życiu człowieka.
Artykuł jest próbą zarysowania naukowego przeznaczenia badań filologicznych oraz ich funkcji społecznej. Na podstawie krytycznych ocen dorobku światowej filologii autor kwestionuje niektóre paradygmaty myślenia o tej dyscyplinie nauki oraz postuluje jej wykładnię, zgodnie z którą zasadniczym celem filologii – jako sztuki akceptacji oraz poszanowania unikalności tekstu będącego efektem cudzego procesu...
Kultura kinematograficzna ZSRR okresu pierestrojki, bardzo wyraźnie powiązana z procesami społeczno-politycznymi, jest też znakomitym reprezentantem modelu kulturowego lat 1986-1990. Modelowi temu zawdzięcza swój wysoce publicystyczny charakter i katalog podejmowanych w jej obrębie tematów. Należą do nich patologie – nomenklaturowe, gospodarcze i społeczne, rozmaite oblicza buntu młodzieżowego, oblicza...
Jednym ze środków wyrazu rzymskiej ideologii zwycięstwa epoki pryncypatu był triumf (łac. triumphus curulis), w trakcie którego eksponowani byli jeńcy barbarzyńscy, nierzadko o wysokim statusie politycznym. Według tradycji powinni oni ponieść śmierć podczas triumfu, co miało znaczenie rytualne i symboliczne. Przeanalizowane przykłady najznamienitszych jeńców obcego pochodzenia z końca republiki i...
Jezus, otoczony w Galilei przez tłumy ludzi, doświadcza w stołecznej Jerozolimie radykalnej obcości. Po dokonaniu profetyczno-mesjańskiego czynu w świątyni (wywrócenia stołów przekupniów) ściąga na siebie wrogość władz żydowskich, które podejmują kroki prowadzące do Jego zgładzenia. Jezus odbierany jest w Jerozolimie jako heretyk, który rzekomo naruszył integralność judaizmu i w ten sposób sam wyalienował...
Europa, chcąc nie chcąc, musi zmierzyć się dziś z problemem stosunku do obcych. Nie wystarczą tymczasowe rozwiązania, nie pomoże uszczelnianie granic i budowanie obozów dla uchodźców. Potrzebne jest gruntowne przemyślenie tematu. W tym celu warto sięgnąć po inspiracje do filozofii. Takich inspiracji autor poszukuje na drodze krytycznej lektury tekstów Martina Bubera, Ferdinanda Ebnera, Franza Rosenzweiga,...
Zmarły w 2016 roku Cezary Wodziński w swej bogatej twórczości filozoficznej kilkakrotnie przyglądał się figurom obcego, cudzoziemca, wskazując na ich zasadnicze znaczenie dla zrozumienia problemu człowieka. Cudzoziemcem był ruski jurodiwy: przychodził do ludzi spoza świata jako Boży szaleniec. Jego ojczyzną nie był świat i jego światowość, dlatego też nieświatowe zachowanie jurodiwego zawsze budziło...
Esej jest refleksją na temat ojczyzny ziemskiej i niebieskiej w kontekście wiersza Zbigniewa Herberta „Dedal i Ikar”, z którego pochodzi tytułowa fraza, oraz w kontekście innych polskich wierszy (Cypriana Norwida i Aleksandra Wata). Główna myśl eseju rozwija się wokół obecnych w tych utworach opozycji światła i ciemności.
Tekst przedstawia krótką próbę określenia historycznego rodowodu dzisiejszej sytuacji polsko-ukraińskiej. Rozważany jest aspekt wspólnej sytuacji geopolitycznej i proponowana pewna interpretacja wspólnych doświadczeń historycznych w skróconej perspektywie historycznej. Podkreślone zostały zwłaszcza wątki powiązane z usytuowaniem Polski i Ukrainy w zmieniającym się kształcie Europy oraz z historią...
Słowa kluczowe:
ZBIGNIEW KRASIŃSKI, PRZEDŚWIT, POLSKI MESJANIZM NARODOWY, PROFETYZM, JULIUSZ SŁOWACKI, ADAM MICKIEWICZ, AUGUST CIESZKOWSKI, LITERATURA JAKO WYRAZ SAMOŚWIADOMOŚCI NARODOWEJ, CHARAKTER NARODOWY, HISTORIOZOFIA, ROMANTYZM POLSKI
Podaj zakres dat dla filtrowania wyświetlonych wyników. Możesz podać datę początkową, końcową lub obie daty. Daty możesz wpisać ręcznie lub wybrać za pomocą kalendarza.