Artykuł dotyczy kwestii natury poznania w filozofii Mikołaja Bierdiajewa (1874-1948). Część pierwsza artykułu jest próbą określenia relacji między religią i filozofią (ujęcia filozofii jako rozwinięcia doświadczenia duchowego) i wskazania na motywy leżące u podstaw odrzucenia stanowiska gnozeologizmu w filozofii (sprowadzenia filozofii do teorii poznania). Uznając konieczność doświadczenia bezpośredniego (intuicyjnego), Bierdiajew wprowadza pojęcie wiary. Wiara poprzedza wiedzę. To właśnie dzięki wierze poznanie może przeniknąć do sfery bytowej (pierwsze ujęcie) i wolnościowej, bowiem wolność poprzedza byt (drugie ujęcie). Poznanie możliwe jest więc tylko w warunkach źródłowej wolności. Posiada naturę personalistyczną i soborową (duchową i wspólnotową). To prowadzi do kolejnych poziomów Bierdiajewowskiego myślenia o poznaniu: personalizmu poznania, soborowości poznania, pojęcia prawdy integralnej, eschatologizmu gnozeologicznego. Część druga artykułu dotyczy projektu socjologii poznania opartej na przekonaniu, iż stopnie poznania prawdy są uzależnione od stopni wspólnoty ludzi. W ten sposób socjologia poznania uzupełnia rozważania z zakresu gnoseologii filozoficznej (scil. duchowej).