Podstawy statusu prawnego organizacji religijnych w Związku Radzieckim zostały stworzone w pierwszych latach funkcjonowania władzy bolszewickiej. Przyjęte wówczas rozwiązania normatywne w zasadzie przetrwały w niezmienionym stanie do końca istnienia państwa, czyli przez okres ponad siedemdziesięciu lat. Generalną cechą charakterystyczną wszystkich uchwalanych i wydawanych w tym czasie aktów normatywnych regulujących problematykę stosunku państwa do organizacji religijnych było to, że nie służyły one realnym i faktycznym potrzebom społeczeństwa. Natomiast tworzone były one jedynie w celu zrealizowania utopijnych założeń ideologicznych zawartych w dziełach twórców doktryny marksistowsko - leninowskiej, zakładającej likwidację religii. System rozdziału kościoła od państwa ukształtowany w latach 1917 – 1929 przetrwał praktycznie bez większych zmian do rozwiązania Związku Radzieckiego w dniu 26 grudnia 1991 r. System ten umożliwił prześladowanie i represjonowanie milionów ludzi wierzących, członków różnych kościołów i związków wyznaniowych, stanowiąc jednocześnie podstawę do eksportu radzieckich rozwiązań wyznaniowych po 1945 r. do państw realizujących radziecki model państwa socjalistycznego czyli na obszar Europy środkowo - wschodniej oraz południowej, a także do Afryki i Azji.