Podstawą zreformowanej polityki spójności UE są nieodwracalne tendencje rozwoju społeczno-gospodarczego jednostek terytorialnych, wynikające z globalnych trendów metropolizacji. Rodzi to naturalną w tych warunkach nierówność terytorialną, która sprawia, że władze nie mogą równocześnie wspierać aktywności gospodarczej i powodować, by była ona równomiernie rozlokowana.