Zatrudnienie należy uznać za dziedzinę życia społeczno-gospodarczego podlegającą oddziaływaniu ze strony administracji publicznej, zgodnie z wymogami gospodarki rynkowej. Działalność państwa - pojmowana jako polityka - obejmuje wyznaczanie celów oraz umiejętne ich realizowanie. Cele te muszą odwoływać się do kategorii podstawowych wartości i interesów wspólnot ludzkich. Przesłanki warunkujące gospodarowanie czynnikiem ludzkim charakteryzują się wzajemnym powiązaniem. Wymaga to zrównoważonego działania, aby osiągnąć efektywność ekonomiczną z uwzględnieniem sprawiedliwości socjalnej. Przeobrażenia układu ekonomicznego dokonywane w Polsce nie kogą przebiegać w oderwaniu od innych sfer życia społecznego, a w tym zatrudnienia. System zatrudnienia rozumiemy jako pewien układ elementów, pozostających w pewnej relacji do siebie, kształtujących poziom, strukturę zatrudnienia oraz inne kwestie niezbędne do gospodarowania zasobami pracy. Dokonując syntezy głównych przesłanek oraz wskazując kierunki transformacji systemu zatrudnienia, który stanowi istotny element szerszych przekształceń w Polsce, wskazano na brak koncepcji roli państwa w zatrudnieniu. Słabością polityki zatrudnienia w okresie transformacji jest brak kompleksowych rozwiązań uwzględniających miejsce, istotę i rolę zatrudnienia w procesie przekształceń systemowych. Mimo istnienia obiektywnej konieczności w Polsce nie zostały dotąd stworzone warunki do prowadzenia, adekwatnej do realizowanych przeobrażeń, polityki zatrudnienia i rynku pracy. Realizowana przez państwo i samorządy polityka dotycząca zatrudnienia wyraża się niespójnością i sprzecznością celów realizowanych w tym samym czasie. Rozległość problematyki związanej z działalnością organizatorską państwa w zakresie zatrudnienia spowodowała, że niemożliwe było wyczerpanie wszystkich kwestii. Złożoność problemów zatrudnienia i rynku pracy w polskich realiach społeczno-gospodarczych powoduje wiele kontrowersji i rozbieżności ocen. Rozważania i uwagi zawarte w niniejszej pracy mogą stać się podstawą formułowania ogólnych wniosków i propozycji do wykorzystania w praktyce społeczno-gospodarczej, jak również dla dalszych badań, które powinny być rozwijane i kontynuowane.
Employment should be rocognised as social and economic discipline, being affected by public administration according to market economy rules. State activity, perceived as its policy, includes setting targets and finally their accomplishment. Those targets should to apply to the basic value categories and interests of human communities. The circumstances which determine the human resources management are mutually related. The achievement of economic efficiency along with social justice requires the balanced actions. The emloyment system is understood as an arrangement of elements in a given relation to each other and forming a level, structure of employment and other issues necessary for labour resources management. The economic restructuring in Polish cannot be conducted without respecting other areas of social life, thus including the employment. Considering the requirements and pointing to the directions of employment system transformation in Poland which makes the essential element of general transformation, it has been mentioned that a lack of comprehensive solutions concerning the place, idea and the role of employment in the system transformation in Poland presents the main weakness of the employment policy in transformation period. It is stated that in spite of objective reasons, no conditions for realising the employment and labour market policy, adequate for transformation, have been created and the state and local governments employment policy is characterised by incoherent (exept the general one) as well as inconsistency in their realisation at the same time. The wide range of issues connected with the organisational aspects of the state functions in the area of employment makes it impossible to consider all problems and quastions sufficiently. The complexity of employment and labour market problems in Polish social and economic reality results in controversy and discrepancy in judgement. Remarks and considerations included in this work can make a basis for general conclusions and suggestions form implementation in the social and economic reality as well for further research which should be developed and conduced in this area.