Odpłatność prawa użytkowania wieczystego wynika z art. 238 kodeksu cywilnego oraz art. 71 Ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - u.g.n. (tekst jednolity DzU z 2010 r. nr 102, poz. 651, ze zm.). Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się "pierwszą opłatę" i "opłaty roczne" (art. 71 ust. 1 ustawy). Od tej zasady przepisy dopuszczają wyjątki.