Some of the major achievements of Institute of Metal Science, Bulgarian Academy of Sciences in Sofia in the field of high nitrogen steels and, in general, in metallurgy under high pressure are briefly described. Composition and properties of a number of the steels are given. Installations for high pressure processing, available in IMS, are shown together with their technical characteristics. In the end, some particular applications of high nitrogen steels are discussed. The potential possibility of the spheroidization of graphite particles in grey iron by external high gas pressure has been highlighted. Institute of Metal Science is a partner of Foundry Research Institute in scientific-technical collaboration under Commissioned Research Project PBZ-KBN-114/2004 "Modern Materials and Processes for Use in Foundry Industry".
W ramach Projektu Badawczego Zamawianego PBZ-KBN-114/2004 "Nowoczesne tworzywa i procesy technologiczne w odlewnictwie" realizowany jest temat "Nowoczesne techniki nagrzewania i topienia", w którym podtematami są: "Topienie lewitacyjne w wytwarzaniu mikroodlewów" i "Metalurgia pod ciśnieniem". Zarówno topienie lewitacyjne, jak i topienie pod ciśnieniem są technikami wymagającymi specjalistycznych urządzeń, które w kraju są mało stosowane i praktycznie niedostępne. Doświadczenia w zakresie badań nad procesem topienia metali i stopów pod ciśnieniem gazowym, zarówno w atmosferze obojętnej, jak też reaktywnej posiada Instytut Metaloznawstwa Bułgarskiej Akademii Nauk. Placówka ta w zakresie metalurgii pod ciśnieniem dysponuje szeregiem stanowisk badawczych, pozwalających prowadzić wytopy pod ciśnieniem gazu 5 MPa (w pojedynczych przypadkach nawet do 10 MPa). Masa topionego metalu w zależności od urządzenia może wynosić kilka kilogramów, na stanowisku półprodukcyjnym do 2 000 kg, a w warunkach przemysłowych do 10 000 kg. Istniejące wyposażenie pozwala m.in. na: - przeprowadzanie badań nad rozwojem nowych tworzyw (w tym stali wysokoazotowych) i nowych technologii, - badanie kinetyki procesów "azotowania" pod ciśnieniem, - prowadzenie prac związanych z kontrolą procesów metalurgicznych, - ekologiczne wprowadzanie takich dodatków stopowych, jak: N, Ca, Zn, Pb, Mg, Li, Be itp., - badanie zdolności rafinacyjnych topników, - odlewanie wlewków i odlewów kształtowych, - produkcję półprzemysłową. W artykule omówiono podstawy eksperymentalne i możliwości badawcze Instytutu Metaloznawstwa Bułgarskiej Akademii Nauk w zakresie metalurgii pod ciśnieniem, zwłaszcza stopów żelaza. Po raz pierwszy zasygnalizowano potencjalną możliwość uzyskiwania żeliwa sferoidalnego z wyjściowego żeliwa szarego krzepnącego pod ciśnieniem gazowym.