Bezpieczeństwo funkcjonalne obiektów technicznych (według IEC 61508) to uwolnienie się od nieakceptowalnego ryzyka (niebezpieczeństwa) fizycznego zranienia człowieka lub pogorszenia zdrowia ludzkiego, albo bezpośrednio jak również pośrednio jako wyniku uszkodzenia obiektu lub środowiska. Jest ono tą częścią całkowitego bezpieczeństwa, która zależy od prawidłowej pracy systemu lub urządzenia w odpowiedzi na sygnały wejściowe. Bezpieczeństwo funkcjonalne jest uzyskiwane przez wbudowanie do systemu lub urządzenia specjalizowanego układu, który realizuje funkcje zabezpieczenia obiektu. Pewność i jakość realizacji funkcji zabezpieczenia determinuje poziom bezpieczeństwa funkcjonalnego oraz stwarza możliwość redukcji zagrożenia spowodowanego awarią. W artykule omówiono potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa podstawowych obiektów zakładów górniczych, jakimi są górnicze wyciągi szybowe. Jako materiał wyjściowy do przedstawienia retrospekcji kierunków rozwoju bezpieczeństwa wyciągów szybowych wykorzystano wyniki badań niebezpiecznych zdarzeń przeprowadzonych w latach 2010-2011 przez Urząd Górniczy do Badań Kontrolnych Urządzeń Energomechanicznych (obecnie: Specjalistyczny Urząd Górniczy).
Operational safety of technical objects (acc. to IEC 61508) means elimination of unacceptable risk (hazard) of physical injury to man or damage to human health in the result of direct or indirect damage to object or environment. It is a part of total safety, which depends on proper operation of the system or machine in response to input signals. Operational safety can be achieved by installation in the system or in the machine the special system, which protects the object. Reliability and quality of realization of protection function determine the level of operational safety and reduce hazard caused by a failure. The need to ensure the safety of the basic objects, such as mining shaft hoists, in the mining plants is discussed in the paper. Results of analyses of hazardous events, which were made within 2010-2011 by the Mining Authority for Control Tests of Energomechanical Equipment (at present: Specialized Mining Office), were used as the basis to present directions of development of safety of shaft hoists.