Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja stanowiska Horkheimera w odniesieniu do relacji między filozofią i nauką. Autorka wykazuje, że lider Szkoły Frankfurckiej poddaje krytyce zarówno neopozytywistyczny scjentyzm, który czyni naukę monopolistką poznania, jak i neoromantyczny antyintelektualizm, który poznanie naukowe deprecjonuje, pozbawiając je waloru prawdziwości. Jest on bowiem zdania, że filozofia ani nie może zastąpić nauki, ani nie powinna służyć jej za narzędzie. Ślepą wiarę w naukę uznaje za odpowiednik ślepej wiary religijnej, równie zgubny w skutkach dla myślenia i rozwoju kultury a w rezultacie – także dla ludzkiego życia. Opowiada się za autonomią myśli filozoficznej wobec wszelkiego rodzaju dogmatyzmu. Uważa, że jej niedostatek we współczesności prowadzi do kulturowego kryzysu. Nadzieję na jego złagodzenie wiąże z postulowaną reformą edukacji akademickiej; chodzi mu o to, by owocowała ona nie tylko określonymi kompetencjami zawodowymi, ale i rekomendowaną już przez Kanta postawą duchowej pełnoletniości.
This paper reconstructs Max Horkheimer’s views on interrelations between science and religion. It is shown that Horkheimer criticizes both the neopositivistic scientism which renders science the role of monopoly of cognition, and neo-romantic anti-intellectualism which depreciates scientific cognition by removing from it truth. According to Horkheimer, philosophy is not able to substitute science, and it should not be its instrument. He equalizes blind faith in science with blind faith in religion, treating both as equally disastrous for thinking and the development of culture, and, in consequence, for human life. He proclaims himself in favour of the autonomy of philosophical thinking towards all forms of dogmatism. He considers the lack of autonomy in modernity as leading to a cultural crisis. He sees a hope for its weakening in the postulated reform of academic education; he postulates that it should offer not only professional competencies, but also the attitude of mental maturity recommended already by Kant.