W państwach członkowskich UE najważniejszym rozwiązaniem prawnym i organizacyjnym mającym utrzymać różnorodność biologiczną jest program Natura 2000, oparty na sieci obszarów ochrony wybranych gatunków i siedlisk przyrodniczych. Wprowadzenie w Polsce tej formy ochrony spowodowało jednak powstanie licznych konfliktów społecznych, związanych ze sposobami gospodarowania na obszarach Natura 2000.