Zmiany społeczno-kulturowe zachodzące w całym świecie stanowią wyzwanie dla szeroko rozumianej edukacji. W proponowanej obecnie koncepcji humanistycznej edukacja ma przygotować człowieka do odbioru, formułowania i rozwiązywania nowych zadań, wynikających ze zmiany położenia bądź etapu rozwoju ze szczególnym zwróceniem uwagi na możliwości podmiotu oraz jego osobiste dążenia. Postulowane zmiany dotyczą raczej rozwijania umiejętności i sprawności aniżeli przekazu wiedzy. Globalizacja, integracja europejska oraz transformacja ustrojowa wpłynęły na zmianę światopoglądową wielu ludzi, a także na ich postawy i zachowania, co wykazują wyniki badań socjologicznych. Są to w głównej mierze czynniki warunkujące proces edukacyjny, przebiegający w rodzinie, placówkach oświatowych, Kościele czy środowisku rówieśniczym. Świadomość ich występowania jest pierwszym krokiem w podjęciu odpowiednich działań, zmierzających do wychowania człowieka, który będzie umiał w sposób świadomy i umiejętny korzystać z dóbr cywilizacyjnych. Każda zmiana wywołuje w człowieku potrzebę przystosowania. Jeżeli nie można zmienić warunków zewnętrznych, adaptacja będzie polegała na ich przyjęciu i wykorzystaniu dla własnego rozwoju. Zmian zewnętrznych, zachodzących we współczesnym świecie nie można ignorować, trzeba je wykorzystać, w taki sposób, by nie zaprzepaścić tego, co najwartościowsze w człowieku.