Sytuacja religijno-społeczna Polaków deportowanych w głąb ZSRS była bardzo trudna. Obywatele II Rzeczypospolitej (Polacy, Ukraińcy, Niemcy, Żydzi, Litwini, i inne narodowości) w przeciągu krótkiego czasu pozbawieni zostali całego swojego dobytku. Ten wymiar materialny – utrata dóbr, był ścisłe połączony z duchowym. Ludzie pozbawieni zostali swojej ojczyzny, przestrzeni stanowiącej o wiekowej chrześcijańskiej tożsamości narodu polskiego. Rząd sowiecki rozumiejąc znaczenie religii, szczególnie rzymskokatolickiej, dla Polaków, postanowił pozbawić ich możliwości praktycznego w niej udziału. Zakaz sprawowania kultu religijnego miał na celu przede wszystkim naruszyć fundamenty trwałości narodowej, które oparte były i są na wartościach wypływających z religii rzymskokatolickiej. Utrata dóbr materialnych nie była tak dokuczliwa, jak zakaz praktyk religijnych, a szczególnie sprawowania mszy św. Wiara bowiem stanowiła trwałą i niezachwianą podstawę ukształtowanej w polskim narodzie nadziei. Wiara, a z niej wypływająca nadzieja były kluczem do przetrwania największych okrucieństw komunistycznego systemu.
The situation of the Poles deported to USSR was very difficult. The citizens of the Second Polish Republic (Poles, Ukrainians, Germans, Jews, Lithuanians and others) were deprived of all their possessions within a short period of time. This material dimension – loss of all belongings – was strictly associated with the spiritual one. People were deprived of their homeland – the space determining the long-standing Christian identity of the Polish nation. The Soviet government realising how much religion, particularly the Roman Catholic one, meant to the Poles decided to deprive them of the possibility to practice it. The ban on exercising the religious cult aimed to shatter the foundations of the national continuity, which was always based on the Roman Catholic religion. The loss of material goods was not as painful as the ban on taking part in religious observances and particularly celebrating the Holy Mass. Faith of the Polish nation was fundamental for creating hope. Eventually, these two key factors – faith and hope arising from it – let Polish nation survive the cruelties of the communist system.